องค์ประกอบการผลิตหัตถกรรมกะลามะพร้าวจากการผลิตหัตถกรรมกะลามะพร้าวกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรชัยบุรี ตำบลชัยบุรี อำเภอเมืองพัทลุง จังหวัดพัทลุงโดยศึกษาองค์ประกอบการผลิต วัสดุ การถ่ายทอดทางภูมิปัญญา จากการศึกษาพบว่า
1.วัสดุ ที่ใช้ในการผลิตหัตถกรรมจากกะลามะพร้าว ที่สำคัญ คือ กะลามะพร้าว ไม้ขี้เหล็ก ย่านลิเพรา น้ำมันชักเงา ดินสอ
1.1 กะลามะพร้าว ที่นำมาใช้ในกระบวนการผลิตหัตถกรรมจากกะลามะพร้าว เป็นวัสดุที่สำคัญในการผลิต สามารถหาซื้อได้ในท้องถิ่น การซื้อมะพร้าวมี 2 ประเภท คือ มะพร้าวลูก และมะพร้าวซีก การคัดเลือกมะพร้าวขึ้นอยู่กับรูปแบบผลิตภัณฑ์ มะพร้าวที่แก่จัดจะมีสีน้ำตาลสวยงาม มีความหนา ความคงทน และแข็ง
1.วัสดุ ที่ใช้ในการผลิตหัตถกรรมจากกะลามะพร้าว ที่สำคัญ คือ กะลามะพร้าว ไม้ขี้เหล็ก ย่านลิเพรา น้ำมันชักเงา ดินสอ
1.1 กะลามะพร้าว ที่นำมาใช้ในกระบวนการผลิตหัตถกรรมจากกะลามะพร้าว เป็นวัสดุที่สำคัญในการผลิต สามารถหาซื้อได้ในท้องถิ่น การซื้อมะพร้าวมี 2 ประเภท คือ มะพร้าวลูก และมะพร้าวซีก การคัดเลือกมะพร้าวขึ้นอยู่กับรูปแบบผลิตภัณฑ์ มะพร้าวที่แก่จัดจะมีสีน้ำตาลสวยงาม มีความหนา ความคงทน และแข็ง
1.2 ไม้ขี้เหล็ก การเลือกไม้ขี้เหล็กเพื่อมาประกอบเป็นด้ามกระบวย ทัพพี ช้อน จะเลือกไม้ที่แก่จัดโดยสังเกตจากสีของไม้ ถ้าสีน้ำตาลเข้มไม้แก่จัด ทำให้มีความคงทนและสวยงาม
1.3 ไม้ตาลโตนด การเลือกไม้ตาลเพื่อมาประกอบเป็นด้ามกระบวย ทัพพี ช้อน จะเลือกไม้ที่แก่จัดโดยสังเกตจากสีของไม้ ถ้าสีน้ำตาลเข้มหรือค่อนข้างดำไม้แก่จัดทำให้มีความคงทนและสวยงาม
1.4 ย่านลิเพา การเลือกย่านลิเพาเพื่อนำมาผูกประกอบเป็นด้าม โดยเลือกที่แก่ โดยสังเกตจากความหนา เพื่อความคงทน
1.5 ด้าย มี 2 แบบ คือด้ายธรรมดา และด้ายเทียนน้ำมัน ด้ายสองชนิดนี้ สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายอุปกรณ์ตัดเย็บ ด้ายธรรมดา นำมาประกอบชิ้นงานให้เป็นผลิตภัณฑ์ ตามรูปแบบต่าง ๆ ที่ต้องการ และด้ายเทียนน้ำมันใช้สำหรับประกอบชิ้นงานเป็นสร้อยคอ สร้อยข้อมือ กำไล เข็มขัด การเลือกซื้อด้ายเลือกโทนสีน้ำตาล สีดำ เพื่อให้กลมกลืนกับชิ้นงาน และด้ายมีความเหนียว ความคงทน สำหรับด้ายเทียนน้ำมัน มีลักษณะพิเศษคือ ผู้บริโภคนำมาสวมใส่แล้วจะไม่มีกลิ่นอับ และมีความแน่น เมื่อถูกเหงื่อหรือน้ำ จะไม่ขาด
1.6 น้ำมันมะกอกใช้ทาบางๆ สำหรับผิวของกะลามะพร้าวหลังจากติดแบบร่างลงภายในของกะลามะพร้าว ส่งผลให้ผิวของกะลาลื่น สามารถเลื่อยลุได้ง่ายกว่าเดิม
1.7 น้ำมันชักเงา การใช้น้ำมันชักเงาในการผลิตหัตถกรรมกะลามะพร้าวมีอยู่ 2 ชนิด ได้แก่ น้ำมันชักเงาชนิดสเปรย์ และน้ำมันชักเงาชนิดน้ำ โดยน้ำมันชักเงาชนิดสเปรย์เหมาะสำหรับชิ้นงานที่มีขนาดเล็ก เช่น พวงกุญแจ ต่างหู กระดุมเป็นต้น ส่วนน้ำมันชักเงาชนิดน้ำ ใช้ชักเงาสำหรับชิ้นงานขนาดใหญ่ เพื่อให้ชิ้นงานมีความเงางามมากขึ้น สำหรับน้ำมันชักเงาสามารถหาซื้อได้ตามต้องตลาดทั่วไป
วัสดุสำคัญในการผลิต คือ กะลามะพร้าวซึ่งมีมากในชุมชนและสามารถหาซื้อได้ง่าย สำหรับไม้ขี้เหล็ก และย่านลิเพราเป็นวัสดุธรรมชาติที่หาได้ในท้องถิ่นบางครั้งอาจสั่งซื้อจากที่อื่น ส่วนวัสดุอื่นที่สั่งซื้อจากท้องตลาดได้แก่ ด้าย น้ำมันชักเงา
2. เครื่องมืออุปกรณ์ การผลิตหัตถกรรมกะลามะพร้าวที่สำคัญได้แก่ เลื่อยกง เลื่อยฉลุ มีด มีดสำหรับตัดเชือก มีดสำหรับแกะเนื้อมะพร้าว ตะไปท้องปลิง พร้า เหล็กไช ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
2.1 แท่นเจาะไฟฟ้าที่ใช้ในการผลิตหัตกรรมกะลามะพร้าวโดยแท่นเจาะไฟฟ้าจะใช้เจาะชิ้นงานบางตัวเท่านั้น เช่น กระดุม พวงกุญแจ
2.2 มอเตอร์ขัด ใช้ขัดผิวกะลามะพร้าว ทั้งด้านนอกด้านใน การใช้มอเตอร์ขัดสามารถลดเวลาในการทำงานได้เร็วยิ่งขึ้น
2.3 เลื่อยฉลุ สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างทั่วไป เลื่อยฉลุใช้หลังจากที่นำแบบที่ต้องการฉลุติดลงผิวด้านในของกะลามะพร้าวแล้วใช้นำมันมะกอกทาทับอีกครั้งเพื่อให้ฉลุได้สะดวก ไม่ฝืด และสามารถเพิ่มอายุการใช้งานของใบเลื่อยให้มีความคงทนยิ่งขึ้น และสามารถลดต้นทุนการผลิตได้อีกวิธีหนึ่ง
2.4 วงแขนไฟฟ้า มีลักษณะเป็นวงกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 6 นิ้ว มีรูวงกลมบริเวณตรงกลางเป็นเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 นิ้ว บริเวณขอบนอกมีลักษณะเป็นซี่เล็ก ๆ เหมือนฟันเลื่อย สามารถหาซื้อได้จากร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างทั่วไป ใช้สำหรับการตัดขอบชิ้นงานให้เรียบก่อนขึ้นชิ้นรูปงาน การใช้วงเขนไฟฟ้าผู้ใช้ต้องมีสมาธิ และมีความชำนาญเป็นอย่างมาก และเหมาะสำหรับผู้ที่ร่างกายแข็งแรง
2.5 สว่านเจาะ ใช้ประกอบชิ้นงานให้มีความสมบูรณ์ โดยเฉพาะการเจาะรู ของชิ้นงานเพื่อประกอบชิ้นงานให้เรียบร้อย ก่อนเจาะควรกำหนดจุดด้วยดินสอ
2.6. เลื่อยกง สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายวัสดุก่อสร้างทั่วไป ใช้สำหรับตัดกะลาและตัดไม้ การตัดแต่ละครั้งต้องดูความคมของใบเลื่อย ถ้าเลื่อยมีความคมการตัดรูปทรงต่างๆ จะมีความสวยงาม คม
2.7.มีด ใบเล็ก ใช้ขูดเปลือกมะพร้าว เพื่อให้กะลามีความเรียบ
2.8.มีดสำหรับตัดเชือก ใช้สำหรับตัดเชือก ต้องมีความคม
2.9.ตะไปท้องปลิง หาซื้อได้ตามร้านขายวัสดุก่อสร้าง ใช้สำหรับการถู ขัดกะลาให้มีความเรียบ
2.10. พร้า ใช้สำหรับผ่ากะลา และปอกเปลือกมะพร้าว ต้องมีความคม
2.11 .เหล็กไช ใช้สำหรับเจาะกะลา ต้องมีความแหลมคม
2.12 กระดาษทราย นำมาใช้ตกแต่งผิวกะลา ให้สะอาดเรียบร้อยต่อจากการขัดด้วยแผ่นเจีย หรือ เครื่องขัด กระดาษทรายที่ใช้ 3 เบอร์ประกอบด้วย เบอร์ 60 เบอร์ 150 และเบอร์ 320 นำกระดาษทรายมาขัด เริ่มจากเบอร์ 60 และเบอร์ 150 นำมาตกแต่งผิวให้เรียบ และขัดด้วยเบอร์ 320 ซึ่งมีความละเอียดมากนำมาขัดแต่งผิวกะลาเป็นครั้งสุดท้าย ผิวของกะลาจึงมีความเรียบสวย สะอาด พร้อมที่จะนำไปประกอบชิ้นงานต่าง ๆ หรับการใช้กระดาษทรายผู้ใช้ต้องมีความชำนาญ และสามารถสังเกตด้วยว่าควรใช้กระดาษทรายเบอร์ใด จึงจะมีความเหมาะสมกับผิวของกะลามะพร้าวซึ่งทำให้ได้ผิวของกะลาตามที่ต้องการ
2.13 ดินสอ ใช้สำหรับกำหนดจุดเพื่อเจาะรูในการประกอบชิ้นงาน และร่างแบบสำหรับใช้ในการผลิตชิ้นงาน โดยใช้ดินสอตั้งแต่ 2 B ขึ้นไป เพราะสีดำสามารถมองเห็นได้ชัดกว่าดินสอธรรมดา
2.14 คีม เป็นเหล็กปลายแหลม มีด้ามจับ ซึ่งเมื่อใช้แล้วจะต้องเก็บไว้ในที่แห้ง เพราะหากชื้นจะทำให้เหล็กบริเวณปลายเกิดสนิม ส่งผลให้อายุการใช้งานลดลง
อุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตเป็นอุปกรณ์ที่ไม่ใช้เทคโนโลยีระดับสูง เป็นอุปกรณ์ที่หาซื้อได้ง่าย.ในท้องถิ่น อุปกรณ์แต่ละชนิดไม่ได้ใช้พลังเชื้อเพลิงส่วนมากใช้แรงงานของผู้ผลิต เช่นพร้า มีด เป็นการประหยัดพลังงาน การใช้อุปกรณ์แต่ละชนิดช่วยให้ผู้ผลิต หรือช่างฝีมือเกิดสมาธิได้อีกทางหนึ่งด้วย
1.3 ไม้ตาลโตนด การเลือกไม้ตาลเพื่อมาประกอบเป็นด้ามกระบวย ทัพพี ช้อน จะเลือกไม้ที่แก่จัดโดยสังเกตจากสีของไม้ ถ้าสีน้ำตาลเข้มหรือค่อนข้างดำไม้แก่จัดทำให้มีความคงทนและสวยงาม
1.4 ย่านลิเพา การเลือกย่านลิเพาเพื่อนำมาผูกประกอบเป็นด้าม โดยเลือกที่แก่ โดยสังเกตจากความหนา เพื่อความคงทน
1.5 ด้าย มี 2 แบบ คือด้ายธรรมดา และด้ายเทียนน้ำมัน ด้ายสองชนิดนี้ สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายอุปกรณ์ตัดเย็บ ด้ายธรรมดา นำมาประกอบชิ้นงานให้เป็นผลิตภัณฑ์ ตามรูปแบบต่าง ๆ ที่ต้องการ และด้ายเทียนน้ำมันใช้สำหรับประกอบชิ้นงานเป็นสร้อยคอ สร้อยข้อมือ กำไล เข็มขัด การเลือกซื้อด้ายเลือกโทนสีน้ำตาล สีดำ เพื่อให้กลมกลืนกับชิ้นงาน และด้ายมีความเหนียว ความคงทน สำหรับด้ายเทียนน้ำมัน มีลักษณะพิเศษคือ ผู้บริโภคนำมาสวมใส่แล้วจะไม่มีกลิ่นอับ และมีความแน่น เมื่อถูกเหงื่อหรือน้ำ จะไม่ขาด
1.6 น้ำมันมะกอกใช้ทาบางๆ สำหรับผิวของกะลามะพร้าวหลังจากติดแบบร่างลงภายในของกะลามะพร้าว ส่งผลให้ผิวของกะลาลื่น สามารถเลื่อยลุได้ง่ายกว่าเดิม
1.7 น้ำมันชักเงา การใช้น้ำมันชักเงาในการผลิตหัตถกรรมกะลามะพร้าวมีอยู่ 2 ชนิด ได้แก่ น้ำมันชักเงาชนิดสเปรย์ และน้ำมันชักเงาชนิดน้ำ โดยน้ำมันชักเงาชนิดสเปรย์เหมาะสำหรับชิ้นงานที่มีขนาดเล็ก เช่น พวงกุญแจ ต่างหู กระดุมเป็นต้น ส่วนน้ำมันชักเงาชนิดน้ำ ใช้ชักเงาสำหรับชิ้นงานขนาดใหญ่ เพื่อให้ชิ้นงานมีความเงางามมากขึ้น สำหรับน้ำมันชักเงาสามารถหาซื้อได้ตามต้องตลาดทั่วไป
วัสดุสำคัญในการผลิต คือ กะลามะพร้าวซึ่งมีมากในชุมชนและสามารถหาซื้อได้ง่าย สำหรับไม้ขี้เหล็ก และย่านลิเพราเป็นวัสดุธรรมชาติที่หาได้ในท้องถิ่นบางครั้งอาจสั่งซื้อจากที่อื่น ส่วนวัสดุอื่นที่สั่งซื้อจากท้องตลาดได้แก่ ด้าย น้ำมันชักเงา
2. เครื่องมืออุปกรณ์ การผลิตหัตถกรรมกะลามะพร้าวที่สำคัญได้แก่ เลื่อยกง เลื่อยฉลุ มีด มีดสำหรับตัดเชือก มีดสำหรับแกะเนื้อมะพร้าว ตะไปท้องปลิง พร้า เหล็กไช ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
2.1 แท่นเจาะไฟฟ้าที่ใช้ในการผลิตหัตกรรมกะลามะพร้าวโดยแท่นเจาะไฟฟ้าจะใช้เจาะชิ้นงานบางตัวเท่านั้น เช่น กระดุม พวงกุญแจ
2.2 มอเตอร์ขัด ใช้ขัดผิวกะลามะพร้าว ทั้งด้านนอกด้านใน การใช้มอเตอร์ขัดสามารถลดเวลาในการทำงานได้เร็วยิ่งขึ้น
2.3 เลื่อยฉลุ สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างทั่วไป เลื่อยฉลุใช้หลังจากที่นำแบบที่ต้องการฉลุติดลงผิวด้านในของกะลามะพร้าวแล้วใช้นำมันมะกอกทาทับอีกครั้งเพื่อให้ฉลุได้สะดวก ไม่ฝืด และสามารถเพิ่มอายุการใช้งานของใบเลื่อยให้มีความคงทนยิ่งขึ้น และสามารถลดต้นทุนการผลิตได้อีกวิธีหนึ่ง
2.4 วงแขนไฟฟ้า มีลักษณะเป็นวงกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 6 นิ้ว มีรูวงกลมบริเวณตรงกลางเป็นเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 นิ้ว บริเวณขอบนอกมีลักษณะเป็นซี่เล็ก ๆ เหมือนฟันเลื่อย สามารถหาซื้อได้จากร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างทั่วไป ใช้สำหรับการตัดขอบชิ้นงานให้เรียบก่อนขึ้นชิ้นรูปงาน การใช้วงเขนไฟฟ้าผู้ใช้ต้องมีสมาธิ และมีความชำนาญเป็นอย่างมาก และเหมาะสำหรับผู้ที่ร่างกายแข็งแรง
2.5 สว่านเจาะ ใช้ประกอบชิ้นงานให้มีความสมบูรณ์ โดยเฉพาะการเจาะรู ของชิ้นงานเพื่อประกอบชิ้นงานให้เรียบร้อย ก่อนเจาะควรกำหนดจุดด้วยดินสอ
2.6. เลื่อยกง สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายวัสดุก่อสร้างทั่วไป ใช้สำหรับตัดกะลาและตัดไม้ การตัดแต่ละครั้งต้องดูความคมของใบเลื่อย ถ้าเลื่อยมีความคมการตัดรูปทรงต่างๆ จะมีความสวยงาม คม
2.7.มีด ใบเล็ก ใช้ขูดเปลือกมะพร้าว เพื่อให้กะลามีความเรียบ
2.8.มีดสำหรับตัดเชือก ใช้สำหรับตัดเชือก ต้องมีความคม
2.9.ตะไปท้องปลิง หาซื้อได้ตามร้านขายวัสดุก่อสร้าง ใช้สำหรับการถู ขัดกะลาให้มีความเรียบ
2.10. พร้า ใช้สำหรับผ่ากะลา และปอกเปลือกมะพร้าว ต้องมีความคม
2.11 .เหล็กไช ใช้สำหรับเจาะกะลา ต้องมีความแหลมคม
2.12 กระดาษทราย นำมาใช้ตกแต่งผิวกะลา ให้สะอาดเรียบร้อยต่อจากการขัดด้วยแผ่นเจีย หรือ เครื่องขัด กระดาษทรายที่ใช้ 3 เบอร์ประกอบด้วย เบอร์ 60 เบอร์ 150 และเบอร์ 320 นำกระดาษทรายมาขัด เริ่มจากเบอร์ 60 และเบอร์ 150 นำมาตกแต่งผิวให้เรียบ และขัดด้วยเบอร์ 320 ซึ่งมีความละเอียดมากนำมาขัดแต่งผิวกะลาเป็นครั้งสุดท้าย ผิวของกะลาจึงมีความเรียบสวย สะอาด พร้อมที่จะนำไปประกอบชิ้นงานต่าง ๆ หรับการใช้กระดาษทรายผู้ใช้ต้องมีความชำนาญ และสามารถสังเกตด้วยว่าควรใช้กระดาษทรายเบอร์ใด จึงจะมีความเหมาะสมกับผิวของกะลามะพร้าวซึ่งทำให้ได้ผิวของกะลาตามที่ต้องการ
2.13 ดินสอ ใช้สำหรับกำหนดจุดเพื่อเจาะรูในการประกอบชิ้นงาน และร่างแบบสำหรับใช้ในการผลิตชิ้นงาน โดยใช้ดินสอตั้งแต่ 2 B ขึ้นไป เพราะสีดำสามารถมองเห็นได้ชัดกว่าดินสอธรรมดา
2.14 คีม เป็นเหล็กปลายแหลม มีด้ามจับ ซึ่งเมื่อใช้แล้วจะต้องเก็บไว้ในที่แห้ง เพราะหากชื้นจะทำให้เหล็กบริเวณปลายเกิดสนิม ส่งผลให้อายุการใช้งานลดลง
อุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตเป็นอุปกรณ์ที่ไม่ใช้เทคโนโลยีระดับสูง เป็นอุปกรณ์ที่หาซื้อได้ง่าย.ในท้องถิ่น อุปกรณ์แต่ละชนิดไม่ได้ใช้พลังเชื้อเพลิงส่วนมากใช้แรงงานของผู้ผลิต เช่นพร้า มีด เป็นการประหยัดพลังงาน การใช้อุปกรณ์แต่ละชนิดช่วยให้ผู้ผลิต หรือช่างฝีมือเกิดสมาธิได้อีกทางหนึ่งด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น